Polacy w Wielkiej Brytanii pod względem liczebności tworzą największą grupę imigrantów, wśród których nie brakuje kobiet będących w ciąży lub planujących potomstwo. W związku z tym konieczne jest poznanie praw, jakie przysługują ciężarnym.
W tym artykule przedstawię, co warto wiedzieć i jak postępować. Ciąża w UK nie różni się znacznie od tej w Polsce, ale istnieją rozbieżności, które mogą wpłynąć na ilość pieniędzy, które dostaniesz lub długość czasu, jaki będziesz mogła spędzić z dzieckiem po porodzie.
Ciąża w Anglii – informowanie pracodawcy i pierwsza wizyta lekarska
Kiedy okaże się, że niedługo zostaniesz mamą, czekają Cię dwie najważniejsze sprawy do załatwienia. Pierwszą z nich jest wizyta lekarska, zazwyczaj polega na konsultacji z położną środowiskową w twojej przychodni.
Zaleca się pierwszą wizytę po zrobieniu testu ciążowego, położna potwierdzi ciążę i ustali, kiedy powinnaś wykonać pierwsze z dwóch przysługujących ci badań USG (zazwyczaj wykonuje się je około 12 i 20 tygodnia ciąży).
Podczas USG poznasz przybliżoną datę porodu. Dobrze ją zapamiętaj, ponieważ pracodawcę o swojej ciąży musisz poinformować nie później niż 15 tygodni przed planowaną datą porodu dziecka. Oprócz tego warto porozmawiać z pracodawcą na temat urlopu macierzyńskiego.
Opieka medyczna w Anglii przewiduje wizytę u położnej według ustalonego harmonogramu. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo i nie jest to pierwsza ciąża kobiety, wizyt jest tylko kilka.
Jeśli zaś to pierwsze dziecko lub w trakcie trwania ciąży wynikną jakieś nieprawidłowości, ciężarna kierowana jest do ginekologa, a wizyty odbywają się przynajmniej raz w miesiącu.
Ginekolog w Anglii to ostateczność i większość przypadków jest prowadzona przez położne. I tutaj duży plus dla polskiej opieki medycznej, gdyż kobiety mają lepszy dostęp do ginekologa w porównaniu z NHS.
Najważniejsze prawa ciężarnej
Jednym z najistotniejszych i niepodważalnych praw ciężarnej jest prawo do płatnego czasu, który przyszła mama musi spędzić u położnej/lekarza czy na zajęciach dla przyszłych rodziców. Bywa, że wizyty wypadają w trakcie pracy – po wcześniejszym zgłoszeniu pracodawcy można udać się na spotkanie z lekarzem i jest to czas płatny.
Po drugie każdej mamie przysługuje urlop macierzyński i wynagrodzenie w trakcie jego trwania.
Ciężarna jest chroniona przed zwolnieniem i nierównym traktowaniem w miejscu pracy.
Statutory Maternity Pay
Kiedy już poinformujesz pracodawcę, że spodziewasz się dziecka i podasz datę porodu, może zażądać od ciebie dowodu, że jesteś w ciąży. Następnie pracodawca ma 28 dni na potwierdzenie ile będzie wynosiło twoje SMP (Statuatory Maternity Pay – więcej dowiesz się z tej strony: www.gov.uk/maternity-pay-leave/overview) i kiedy dokładnie zaczynasz oraz kończysz urlop macierzyński. Bywa, że pracodawca odmawia wypłacania SMP i w takim wypadku ma 7 dni na podanie powodów takiej decyzji.
Masz dokładnie trzy tygodnie (21 dni) od daty rozpoczęcia SMP na dostarczenie swojemu pracodawcy następujących dokumentów: certyfikat MATB1 oraz list od lekarza/położnej. Formularz MATB1 wydawany jest nie wcześniej niż 20 tygodni przed datą rozwiązania.
Żeby jednak otrzymać płatny urlop, musisz spełniać jeszcze kilka warunków: zarabiać co najmniej £112 tygodniowo, mieć przepracowane minimum 26 tygodni w nieprzerwany sposób nim minie 15 tygodni do daty porodu.
Jak obliczyć wysokość wynagrodzenia na urlopie macierzyńskim?
Z pomocą przychodzi rządowa strona https://www.gov.uk/pay-leave-for-parents, Obliczysz tam wysokość wynagrodzenia na podstawie następujących danych: status zatrudnienia, początek pracy, w której ubiegasz się o urlop, wysokość dochodu, kiedy planujesz odejść na urlop, czy planujesz skończyć do tego czasu pracę oraz jak długi planujesz urlop macierzyński. Istotną informacją jest czy opieka nad dzieckiem spocznie tylko na twoich barkach, czy może podzielisz się obowiązkami z partnerem. W przypadku drugiej opcji wszystkie te dane potrzebne będą także z drugiej strony.
Jeśli jesteś rodzicem lub w najbliższym czasie spodziewasz się dziecko to koniecznie musisz zapoznać się z wcześniejszymi wpisami:
Co, jeśli kobiecie nie przysługuje SMP?
Ciąża w UK to także możliwość uzyskania tzw. Maternity Allowance (więcej o Maternity Allowance dowiesz się ze strony rządowej: www.gov.uk/maternity-allowance/overview). Pobierać je mogą kobiety zatrudnione, takie które przestały ostatnio pracować lub są samozatrudnione i przez okres minimum 13 tygodni z 66 poprzedzających ciążę opłacały ubezpieczenie drugiej klasy (Class 2 National Insurance).
Wymagany minimalny okres zatrudnienia podczas wspomnianych 66 tygodni wynosi 26 tygodni wraz z minimalną kwotą wynagrodzenia ￡0 przez co najmniej 13 tygodni. W tej chwili wydaje się to zawiłe, ale w rzeczywistości na pewno będziesz wiedziała kiedy i co ci się należy.
Jeśli chcesz ubiegać się o Maternity Allowance, konieczne będzie wypełnienie formularza MA1. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, wynagrodzenie będzie wypłacane przez okres nie dłuższy niż 39 tygodni z tym, że:
przez pierwsze 6 tygodni w wysokości 90% Twoich przeciętnych tygodniowych zarobków
przez okres pozostałych 33 tygodni￡139.58 lub 90% Twoich średnich tygodniowych zarobków (to co jest niższe)
Urlop macierzyński
Obowiązkowy czas urlopu macierzyńskiego, który nie tylko należy się każdej kobiecie, ale każda kobieta musi z niego skorzystać, wynosi od 2 do 4 tygodni, w zależności od miejsca, w którym pracuje. Płatny urlop macierzyński trwa przez okres 39 tygodni. Jeśli chcesz dłuższego urlopu, możesz wziąć dodatkowe 13 tygodni, jednak nie dostaniesz już za nie wynagrodzenia.
Jest jeszcze jedna rzecz, o której musisz wiedzieć. W zależności od tego, na jakich zasadach pracujesz, masz różne prawa. Co to znaczy? Jeśli pracujesz na kontrakcie, masz prawo do płatnego urlopu macierzyńskiego i…samego urlopu. Odrobinę inaczej to wygląda, gdy pracujesz przez agencje pracy – wtedy wciąż masz prawo do SMP, ale już niekoniecznie do SMP (Statuatory Maternity Leave). Jeśli jesteś więc pracownikiem zatrudnionym przez agencję, po 39 tygodniach urlopu musisz zdecydować się na powrót do pracy lub całkowitą rezygnację.
Na urlop można udać się 11 tygodni przed spodziewanym dniem urodzenia dziecka, chyba że dziecko urodzi się wcześniej.
Jeśli jest to Twoja pierwsza ciąża w UK, pierwsze dziecko, możesz ubiegać się o jednorazową wypłatę SMG w wysokości ￡500. Jest to bezzwrotna pomoc, która nie wpływa na inne posiadane lub przyszłe zasiłki (w tym Child Benefit, o który złożysz wniosek tuż po porodzie). Jednakże nie każdy może się o taką pomoc starać. Więcej na temat Sure Maternity Grant dowiesz się z tej strony: www.gov.uk/sure-start-maternity-grant/overview
Aby kwalifikować się do Sure Maternity Grant musisz spełnić:
nie może być innych dzieci w rodzinie
Ty lub Twój partner musi pobierać jedno z benefitów: Income Support, income-based Jobseeker’s Allowance, income-related Employment and Support Allowance, Pension Credit, Child Tax Credit, Working Tax Credit, Universal Credit. Szczegóły są dostępne na stronie rządowej. Link powyżej.
jeśli spodziewasz się bliźniaków lub więcej dzieci to kwalifikujesz się do SMG
Ojcowie – Paternity leave
Warto wspomnieć, że nowemu tacie przysługuje 1 lub 2 tygodnie urlopu, który musi zostać wykorzystany w ciągu 56 dni od daty urodzin dziecka. Niestety, ale w tym czasie ojcowie mogą dostać tylko £139.58 lub 90% średnich tygodniowych zarobków w zależności, które jest niższe. Jeśli pracujesz dla dobrej firmy dostaniesz 100% swojej tygodniowej pensji.
Ze wszystkich kobiecych praw, najwspanialsze jest bycie mamą. Lin Yutang
Jakie są wymagania do paternity leace?
być zatrudnionym
zarabiać przynajmniej £112 tygodniowo
pracować nieprzerwanie przynajmniej 26 tygodni
należy dostarczyć pracodawcy formularz SC3 przynajmniej 15 tygodni przez urodzeniem dziecka jeśli pracodawca nie posiada własnych rozwiązań
Również ojcowie mogą wziąć dwa dni wolnego nie płatnego, aby towarzyszyć partnerce w badaniach. Dokładnie jest to 6.5h na jedną wizytę. Oczywiście pracodawca może dać więcej, ale ustawowo jest to 6.5h. Większość ludzi i tak z tego prawa rezygnuje.
Napisz proszę w komentarzach czy przytrafiły się jakieś dziwne historie, takie charakterystyczne. Ciąża w UK potrafi zaskoczyć. Podziel się jak to było w Twoim przypadku.
Wszystkie informacje pochodzą ze strony gov.uk Aby dowiedzieć się szczegółów polecam porozmawiać z doradcą